Baarle-Nassau/Hertog, 17 juni 2024.
De maand juni vordert snel, deze week is de lokale heemdag gepland en dan is het zo juli met Open Heemhuis en weer een zomeravondwandeling, Enclavewandeling en fietstochten. Voor velen begint de zomervakantie, de scholen sluiten, in Baarle fietsen de kinderen de Wielerzesdaagse. In deze nieuwsbrief een oproep voor materialen die met het onderwijs in Baarle-Hertog te maken hebben. Verder foto’s en kort verslag van de heemreis, nog een oproep voor hulp om de collectie van ons heem te beschrijven en een leuk nieuw woord uit de Taalpost.
Amalia's Heemreis naar Maastricht
De 46ste heemreis van Heemkundekring Amalia van Solms bracht de deelnemers op zaterdag 8 juni naar Maastricht voor een daguitstap. Het historisch centrum is een beschermd stadsgezicht en heeft een enorm aanbod aan bezienswaardigheden en ook buiten het centrum werden bijzondere plekjes ontdekt. Op de website is een uitgebreid verslag te lezen; wij beperken ons hier tot een paar foto’s en highlights.
Relatie met Zondereigen
De Sint-Pietersberg, bekend om zijn mergelwinning, werd 1921 door Martin Verbeeck aangekocht. Hij was de “Belgische cementkoning” en had zijn zomerverblijf op het Zwart Goor, aan de rand van de parochie Zondereigen. Verbeeck was destijds één van de belangrijkste industriëlen in Europa. In 1926 kreeg Verbeeck toestemming om de Sint-Pietersberg af te graven. Hij werd medeoprichter van een nieuwe toonaangevende speler in de cementwereld: de “Eerste Nederlandse Cement Industrie” of ENCI, de grootste cementfabriek van Europa. Op het hoogtepunt waren er meer dan 1.200 werknemers. Intussen is het bedrijf volledig gestopt en in nauwe samenwerking met Natuurmonumenten loopt een herbestemmingsplan; in de groeve mag de natuur zich vrij ontwikkelen (zie foto hieronder).
Stadswandelingen
Op het programma stonden ook twee stadswandelingen. In de voormiddag langs de stadsmuren en watermolens van het Jekerkwartier naar het Vrijthof. Daar werd de vroegere tweeherigheid van Maastricht besproken. Nu is de stad volledig Nederlands, maar tot aan de Franse inval 230 jaar geleden behoorde ze deels tot het prinsbisdom Luik en deels tot het Hertogdom Brabant (later Staats-Brabant).
De lunch in Grand Café d’n Ingel was goed verzorgd, waarna men op pad trok dwars door het winkelcentrum van Maastricht. De deelnemers zagen in de vroegere kerk van boekenhandel de Dominicanen projecties van oude muurschilderingen, waaronder de oudste kerkelijke wandschildering van Nederland (1337).
Het stadhuis in de typisch symmetrische stijl van het Hollands classicisme van ontwerper bouwmeester Pieter Post werd bekeken.
Bij de Maas ging de aandacht naar de Sint-Servaasbrug, de oudste brug van Nederland. Na een bezoek aan de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek en de Bisschopsmolen werd het bezoek aan Maastricht afgesloten met een ruim uur vrije tijd. Het zonnige weer nodigde velen voor een terrasje uit.
De rode draad bij de stadswandelingen was de bekendste Maastrichtenaar, André Rieu, de Koning van de Wals en leider van het grootste privé-orkest ter wereld, het Johan Strauss orkest.
Met de bus passeerde men zijn woonhuis: kasteel de Torentjes en uiteraard was er over deze bekende Maastrichtenaar veel te vertellen.
Oproep: Gezocht foto's onderwijs Baarle-Hertog
Heemkundekring Amalia van Solms organiseert in samenwerking met VBS de Vlinder een tentoonstelling over de geschiedenis van het onderwijs in Baarle-Hertog. Dit zal doorgaan in de nieuwe gebouwen van de Vlinder op 23 en 24 november 2024. Oud-leerkracht Ceciel Gulickx is één van de trekkers van dit project net als Inn Van Haeren.
Waarom een tentoonstelling?
De voormalige schoolgebouwen en het klooster in het centrum staan al enkele jaren leeg. Deze gebouwen zullen omgebouwd worden tot een vernieuwde dorpskern met onder andere appartementen voor jong en oud maar eveneens openbare ruimtes met veel groen en pleinen. “We vonden dit een mooie gelegenheid om een terugblik te werpen op meer dan 100 jaar onderwijs in Baarle” zegt Jeroen Raeijmaekers, raadslid, heemlid en een van de initiatiefnemers.
Thema’s
Afhankelijk van het materiaal dat aangeleverd wordt, zal er een indeling volgens thema’s worden gemaakt. De organisatie denkt bijvoorbeeld aan zoveel mogelijk klasfoto’s van vroeger tot nu, foto’s van de gebouwen door de jaren heen, van schooluitstapjes, van de verschillende heilige processies, van grootouderfeesten… “We gaan binnenkort ook op bezoek bij de zusters Franciscanessen te Herentals. Zij zijn namelijk de bakermat van het onderwijs in Baarle-Hertog. Hopelijk kunnen zij ons mee op weg helpen met hun verhalen en hebben zij nog leuke foto’s of materialen.”
Heb jij interessante foto’s, video’s of ander materiaal?
Bij deze dus een warme oproep: Heb jij foto’s, oude schoolmaterialen, oude turnzakken, oude rapporten of ander bijzonder materiaal dat we mogen gebruiken? Je kan het zo gek niet bedenken, of het krijgt een plekje in onze tentoonstelling.
Alle materialen mogen afgeleverd worden bij het Heemhuis. In onderling overleg kunnen we ze eventueel ook komen ophalen. Hiervoor mag je mailen naar:
De werkgroep zoekt nog versterking
Wil jij graag meewerken aan het identificeren van personen op foto’s? Of voel je je geroepen om thema’s mee uit te werken voor de tentoonstelling? Meld je dan aan bij Ceciel Gullickx via
Zaterdag 20 juli: Fietstocht naar Toon Verberk
Wie gaat er mee fietsen? Zaterdag 20 juli gaan we naar Toon Verberk en hij verzamelt oude auto’s en heeft een grote collectie oude voorwerpen. Samen vertelt dit een mooi verhaal over het smokkelen.
Vertrek 12.00 uur bij het Heemhuis. Deelname prijs 6 euro per persoon.
Verplichte inschrijving via e-mail naar of een berichtje in de brievenbus van het Heemhuis, graag telefoonnummer vermelden. De inschrijving is tot zaterdag 13 juli. Inschrijving is pas in orde als de deelnameprijs op de rekening van onze vereniging staat .
Beeldbank zoekt hulp bij beschrijven deel collectie
De werkgroep digitaliseren is op het heemhuis begonnen met het fotograferen van de collectie kleding en stoffen. De collectie bevat veel merklappen, onderleggers met de mooiste technieken en versieringen. De werkgroep is op zoek naar iemand die ons kan helpen met het beschrijven van de objecten.
We hebben informatie bij ieder object, maar vaak is dit onduidelijk of niet compleet of weten we niet de juiste naam voor de gebruikte techniek. Voorbeeld onderstaande foto. Wat is dit? Het lijkt op een boekenlegger, maar de afmeting is 50x9cm. Een beetje groot voor een boekenlegger.
Wilt u ons helpen?
Kijk dan op onze website www.Amaliavansolms.org
De collectie staat onder Beeldbank/foto’s en meer, bij ‘type collectie’ kiest u voor: objecten.
Of neem contact op via: of loop eens binnen op de donderdag tussen 9.00 uur en 11.30 uur op het Heemhuis aan de Kerkstraat 4.
Gegidste Jaequemyns fietstochten
Leden van Amalia… en andere liefhebbers worden uitgenodigd voor een interessante fietstocht. Trouwe lezers van Van Wirskaante herinneren zich mogelijk nog enkele verhalen over de zeer begaafde ondernemer Edouard Jaequemyns.
Hij kocht, samen met Voortman, vanaf 1845 enorme lappen heidegrond. In en rond het gehucht Heerle onder Minderhout wist hij een bloeiend landbouwbedrijf tot stand te brengen. Op de Nederlandse Strumptse Heide plantte hij zo’n slordige zeshonderd hectaren naaldbos.
Sporen van zijn grootscheepse activiteiten zijn nog altijd terug te vinden in en vlak bij ons heem.
Dit jaar is het 150 jaar geleden dat de man overleed. In en rond Hoogstraten herdenkt men hem, onder andere door een gegidste fietstocht. De organisatoren nodigen belangstellenden uit hieraan deel te nemen. U vindt de gegevens op het affiche. Inschrijven en meer informatie via Visit Hoogstraten.
Uit Taalpost: Meerijbank
In het centrum van Diksmuide en in de dorpen Lampernisse en Oostkerke is een meerijbank geplaatst. Personen die erop gaan zitten, geven aan dat ze een lift nodig hebben naar het centrum van Diksmuide of naar een van de dorpen. Door elkaar een lift te geven, helpen bewoners elkaar en leren ze elkaar beter kennen. Ook toeristen kunnen gebruikmaken van de banken. De trend van de meerijbanken is overgewaaid uit Duitsland. In Eupen staan er al, maar in Vlaanderen zijn ze een primeur. De meerijbanken zijn een goed alternatief op plaatsen waar het aanbod van het openbaar vervoer beperkt is. Als het project aanslaat, zullen ook in andere dorpen meerijbanken gezet worden.
Vergeet niet in je agenda te zetten
04 juli: Zomeravondwandeling, vertrekt om 19.00 uur aan het Heemhuis.
07 juli: Open Heemhuis van 10.30-12.30 uur.
18 juli: Nieuwe Enclavewandeling, vertrek om 19.00 uur aan het Heemhuis.
20 juli: Fietstocht naar Toon Verberk, inschrijven kan nog tot 13 juli via of een berichtje in de brievenbus van het Heemhuis. De inschrijving is pas compleet als de deelnameprijs van 6 euro op rekening van de vereniging staat!
